網紅的藏寶箱#ญาอ้าย คำบรรดาศักดิ์ ที่หญิงอีสานใช้เรียกแทนชื่อผู้ชาย แต่โบราณมา เมื่อเทียบกับภาษากลาง ในพจนานุกรม อาจยังไม่กำหนด ไว้ ( ในหนังสือ พจนานุกรมอีสาน ของ อ. ปรีชา พิณทอง จ.อุบลราชธานี คงมี **กำลังตามหาหนังสือ ครับ) แต่พอเทียบเคียงได้กับคำว่า " คุณพี่" หรือ " เจ้าคุณพี่"
เพราะ " ญา" ( ออกเสียง "ญ"ขึ้นจมูก)
คำนี้หากนำมาใช้นำหน้าสรรพนามใด จะอยู่ในข่าย คำสุภาพ คำให้เกียรติ เทียบกับภาษากลาง ก็คงเป็นคำว่า "คุณ" หรือ "ท่าน" เช่น
ใช้กับพระผู้ใหญ่ ที่เป็นถึง " พ่อท่าน" คนอีสาน ยุคก่อน ก็จะเรียก "ญาท่าน" สมณศักดิ์พระอีสาน บางชั้น ก็จะมีเรียก " ญาคู" เป็นต้น
รวมถึง คำว่า "ญา" ที่นำไปผสมอยู่ในหมวดยศฐา ทางการปกครองของอีสานยุคก่อน จะใช้เรียก"เจ้านาย"ด้วยคำว่า " อัญญา "
( เจ้านายฝ่ายปกครองอีสานโบราณ คือ อัญญา 4 ได้แก่ เจ้าเมือง อุปราช (อุปฮาด) ราชบุตร ราชวงศ์ ) ซึ่งหมายถึง ผู้มีอำนาจ
( อัญญา หรือ อาชญา ก็เรียก )
" ญาอ้าย" ในอีสานยุคหลังๆ จะปรากฏ ในคำ "ผญา" สุภาษิต หรือ ใช้เรียกกัน ในการแสดงวรรณคดี อีสาน บางเรื่อง ที่คณะหมอลำนำไปแสดง
" ญาอ้าย" ที่ อ.ภานุวัฒน์ วิเศษวงศา นำใช้ใน sigle ของ "แพ็กกี้ สกลนรี" น้ำหนักน่าจะอยู่ตรงกับคำว่า " เจ้าคุณพี่ " มากกว่า
เพราะถูกนำมาใช้เรียกพี่ชายที่หมายปอง เชิงเกี้ยวพา หรือ หยิกหยอก ชายผู้หมายไว้เป็นที่รัก
** ทั้งหมดที่ว่ามา..คือความเห็นส่วนตัวครูสลาเด้อ 😊
สนใจคำอีสานที่ถึงแก่น ลองหา หนังสือ "พจนานุกรมอีสาน" ของ อ.ปรีชา พิณทอง มาไว้เป็นคู่มือนะครับ 🙏🙏
แพ็กกี้ สกลนรี
Search